Đái tháo đường và nỗi lo của người lớn tuổi

Với tần suất mắc bệnh cao như hiện nay cho thấy ngày càng nhiều người mắc bệnh đái tháo đường. Ở các bệnh viện tuyến đầu thì dường như khoa nội tiết gần như quá tải.  Vậy nguyên nhân là đâu? Bạn đã có hướng phòng ngừa thích hợp cho bản thân và gia đình hay  chưa? 

Người lớn tuổi nên thường xuyên kiểm tra đường huyết

Định nghĩa bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường hay còn gọi là tiểu đường, là một nhóm bệnh lý chuyển hóa thường gặp phải, đặc trưng bởi tăng đường huyết mạn. Sự tương tác phức tạp của di truyền và nhiều yếu tố môi trường đã gây ra nhiều thể bệnh. 

Cơ chế gây bệnh

Cơ chế chính của bệnh bao gồm 3 cơ chế: 

• Rối loạn hoặc giảm tiết insulin

• Giảm sử dụng glucose

• Tăng sản xuất glucose 

• Hiện nay, đây là nguyên nhân hàng đầu của một số bệnh lý như: bệnh thận giai đoạn cuối, đoạn chi dưới không do chấn thương, mù mắt ở người lớn, và nền tảng của bệnh tim mạch. 

Phân loại bệnh lý

Dựa vào cơ chế gây bệnh phân thành các nhóm:

• Đái tháo đường tuyp 1: do tế bào beta tụy bị phá hủy dẫn đến thiếu insulin tuyệt đối. 

• Đái tháo đường tuýp 2: là tình trạng đề kháng insulin nhẹ dẫn đến thiếu insulin tương đối. 

• Các tuýp đặc biệt: 

• Đái tháo đường thai kì

• Đái tháo đường sơ sinh thoáng qua

• Bệnh lý tụy ngoại tiết 

• Các khiếm khuyết di truyền

• Bệnh nội tiết

• Do thuốc, hóa chất

• Nhiễm trùng: paramyxovirus, CMV, coxsackievirus, rubella bẩm sinh. 

• Đái tháo đường qua trung gian miễn dịch.

• Một số hội chứng di truyền: hội chứng Down, hội chứng turner, hội chứng Wolfram. 

Triệu chứng lâm sang

Với một bệnh nhân bị đái tháo đường, chúng ta rất dễ bắt gặp các triệu chứng: ăn nhiều, uống nhiều, tiểu đêm, sụt cân. Các triệu chứng có khi không xuất hiện đông thời nhưng vẫn đảm bảo khiến người bệnh lo ngại. Ngoài ra, còn một số dấu hiệu như: 

• Mệt mỏi, mất sức không giải thích được. 

• Nhìn mờ ( do tăng áp lực thẩm thấu) 

• Tê, dị cảm đầu chi

• Chóng mặt

• Tình trạng nhiễm trùng kéo dài và hay tái phát

• Đột ngột phát hiện nước tiểu kiến bu.

Nếu không chữa trị kịp thời sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm

Chẩn đoán bệnh 

Để chẩn đoán xác định bệnh, ta dựa vào tiêu chuẩn ADA- 2020 khi có một trong bốn dấu hiệu sau: 

• HbA1c ≥ 6,5%.

• Glucose huyết nhịn ăn ≥ 126 mg/Dl.

• Có triệu chứng tăng đường huyết và glucose bất kì ≥ 200 mg/Dl.

• Nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT) với 75g: Glucose huyết sau ăn 2 giờ ≥ 200 mg/dL, với hai lần xét nghiệm khác nhau. 

Còn đối với xác định tiền đái tháo đường ta sẽ dựa một trong ba tiêu chuẩn su:

• HbA1c từ 5,7 – 6,4% (nguy cơ đái tháo đường). 

• Rối loạn đường huyết đói: khi FPG sau nhịn ăn từ 100-125 mg/dL.

• Rối loạn dung nạp glucose: glucose huyết sau 2 giờ sau nghiệm pháp dung nạp glucose từ 140- 199 mg/dL.